---

Foundation: 16 September, 1963

Meant exclusively for research on the history of the Punjab region is the Department of Punjab Historical Studies, established in September, 1963 with Dr Ganda Singh as its Director. He initiated a number of projects. One of his lasting legacies is the bi-annual journal, The Panjab Past and Present. More than 90 issues of this journal have come out. Another legacy that he left was the Punjab History Conference, held annually since 1965. The Proceedings of more than 50 sessions of the Conference have been published.

Memorial Lectures were instituted in the name of Sita Ram Kohli who had made a distinguished contribution to the study of Punjab History. Dr. Ganda Singh Memorial Lecture was instituted in November 2004. Lectures of these two series have been published. The Department had also organised three Sardar Kapur Singh Memorial Lectures and Max Arthur Macauliffe memorial lecture.

Oral History Cell: Established in 1973 by Dr Kirpal Singh. Among Indian universities, our university is perhaps the first to have established an Oral History Cell. Oral History Cell Collection consists of over 400 statements of distinguished persons in various fields of public life. Memories of the following historic events are available as part of this collection. At present our team of Oral History Cell is working on seven different projects namely The Punjabi Suba Movement; The Sikh Militant Movement (1978-2000); The Process of Rehabilitation (1947-1960); The Naxalbari Movement in Punjab (1967-1975); The Operation Blue Star and The attacks on other Gurdwaras (1984-1986); The Partition of Punjab, 1947; and The Sikh Genocide in Delhi and other places in India, 1984.

An important part of the activities of the Department is publication of source materials, both literary and archival, research monographs, and translations. By now the Department has to its credit more than 50 books in English and Punjabi. These publications cover various aspects of history and culture of the Punjab and Sikh literature, archival materials, biographies of important individuals, history of urban centres and religious movements.

The Department has a research library and archives of its own. The library has over 6100 books, with a large proportion of rare books. There are 45 manuscripts in the archives, in addition to a large number of historical maps and photographs of historical personages and events, architectural monuments, paintings and illustrations. Some historians and scholars have also given their personal libraries to the Department like Dr Barkat Rai Chopra, Baba Prem Singh Hoti, Sardar Mehar Singh, Ravel Singh, and Dr Navtej Singh. Moreover, personal library of Dr Ganda Singh, Dr Fauja Singh, and Dr Kirpal Singh, former directors of the Department, are housed in Dr Ganda Singh Collection, Punjabi Reference Section, Bhai Kahn Singh Nabha Library of the University.

The Department is perhaps the only Department in the country devoted entirely to historical research on a large geographical region. It can play a seminal role for historical studies of some of the other geographical regions of the country for a better understanding of Indian history as a whole

---

ਸਥਾਪਨਾ ਸਤੰਬਰ, 1963

ਪੰਜਾਬ ਇਤਿਹਾਸ ਅਧਿਐਨ ਵਿਭਾਗ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਸਤੰਬਰ, 1963 ਵਿੱਚ ਹੋਈ। ਇਸ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਡਾ. ਗੰਡਾ ਸਿੰਘ ਸਨ। ਇਹ ਵਿਭਾਗ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਖੇਤਰੀ ਇਤਿਹਾਸ ਦੀ ਖੋਜ ਵਿੱਚ ਇਕ ਨਿਵੇਕਲੀ ਥਾਂ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਡਾ. ਗੰਡਾ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਈ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਦੇਣ ਵਿਚੋਂ ਛਮਾਹੀ ਜਰਨਲ ਦੀ ਪੰਜਾਬ ਪਾਸਟ ਐਂਡ ਪਰੈਜ਼ੈਂਟ ਹੈ। ਇਸ ਜਰਨਲ ਦੇ 90 ਤੋਂ ਵੱਧ ਅੰਕ ਛਪ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਇਕ ਹੋਰ ਦੇਣ ਸਾਲਾਨਾ ਪੰਜਾਬ ਹਿਸਟਰੀ ਕਾਨਫ਼ਰੰਸ ਹੈ ਜੋ ਕਿ 1965 ਤੋਂ ਲਗਾਤਾਰ ਸਫ਼ਲਤਾਪੂਰਵਕ ਚੱਲ ਰਹੀ ਹੈ। ਪੰਜਾਬ ਹਿਸਟਰੀ ਕਾਨਫ਼ਰੰਸ ਦੀਆਂ 50 ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰੋਸੀਡਿੰਗਾਂ ਛਪ ਚੁੱਕੀਆਂ ਹਨ। ਸੀਤਾ ਰਾਮ ਕੋਹਲੀ ਦੇ ਨਾਮ 'ਤੇ ਮੈਮੋਰੀਅਲ ਲੈਕਚਰ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ।

ਸੀਤਾ ਰਾਮ ਕੋਹਲੀ ਦੇ ਨਾਂ 'ਤੇ ਮੈਮੋਰੀਅਲ ਲੈਕਚਰ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਜਿਨਾਂ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ। ਨਵੰਬਰ, 2004 ਵਿੱਚ ਡਾ. ਗੰਡਾ ਸਿੰਘ ਮੈਮੋਰੀਅਲ ਲੈਕਚਰ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇਸ ਲੈਕਚਰ ਦੀਆਂ ਦੋ ਸੀਰੀਜ਼ ਛਪ ਚੁੱਕੀਆਂ ਹਨ। ਵਿਭਾਗ ਵੱਲੋਂ ਸ. ਕਪੂਰ ਸਿੰਘ ਮੈਮੋਰੀਅਲ ਲੈਕਚਰ ਅਤੇ ਮੈਕਸ ਆਰਥਰ ਮੈਕਾਲਿਫ਼ ਲੈਕਚਰ ਵੀ ਕਰਵਾਏ ਗਏ।

ਓਰਲ ਹਿਸਟਰੀ ਸੈੱਲ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ 1973 ਵਿੱਚ ਡਾ. ਕ੍ਰਿਪਾਲ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕੀਤੀ। ਪੰਜਾਬੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਪਟਿਆਲਾ ਸ਼ਾਇਦ ਭਾਰਤ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਓਰਲ ਹਿਸਟਰੀ ਸੈੱਲ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਸੈੱਲ ਵਿੱਚ 400 ਤੋਂ ਵੱਧ ਵੱਖਵੱਖ ਖੇਤਰਾਂ, ਵਿਅਕਤੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਨਾਲ ਸਬੰਧਿਤ ਬਿਰਤਾਂਤ ਰੱਖੇ ਗਏ ਹਨ। ਵਿਭਾਗ ਦੀ ਓਰਲ ਹਿਸਟਰੀ ਸੈੱਲ ਦੀ ਟੀਮ ਹੁਣ ਸੱਤ ਵੱਖਵੱਖ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟਾਂ ਤੇ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ਹਨ : ਦੀ ਪੰਜਾਬੀ ਸੂਬਾ ਮੂਵਮੈਂਟ; ਦਾ ਸਿੱਖ ਮਿਲੀਟੈਂਟ ਮੂਵਮੈਂਟ (1978-2000); ਦੀ ਪ੍ਰਾਸੈਸ ਆਫ਼ ਰੀਹੈਬਲੀਏਟੇਸ਼ਨ (1947-1960); ਦੀ ਨਕਸਲਬਾੜੀ ਮੂਵਮੈਂਟ ਇੰਨ ਪੰਜਾਬ (1967-1975) ; ਦੀ ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਬਲਿਊ ਸਟਾਰ ਅਤੇ ਦੀ ਅਟੈਕਸ ਆਨ ਅਦਰ ਗੁਰਦਵਾਰਾਜ਼ (1984-1986) ; ਦੀ ਪਾਰਟੀਸ਼ਨ ਆਫ਼ ਪੰਜਾਬ, 1947 ਅਤੇ ਦੀ ਸਿੱਖ ਜੀਨੂਸਾਈਡ ਇੰਨ ਦਿੱਲੀ ਐਂਡ ਅਦਰ ਪਲੇਸਿਜ਼ ਇੰਨ ਇੰਡੀਆ 1984

---

Research and Supporting Personnel

>
1. Dr Mandeep Kaur Samra (Technical Officer)
2. Dr Daljit Kaur (Senior Technical Assistant)
3. Mrs. Narinder Kaur (Senior Technical Assistant)
4. Mrs. Randeep Kaur (Technical Assistant)
5. Mrs. Manwinder Kaur (Technical Assistant)
6. Dr Amandeep Kaur (Field Investigator)

ਖੋਜ ਅਤੇ ਸਹਾਇਕ ਅਮਲਾ

1. ਡਾ. ਮਨਦੀਪ ਕੌਰ ਸਮਰਾ (ਤਕਨੀਕੀ ਅਫਸਰ)
2. ਡਾ. ਦਲਜੀਤ ਕੌਰ ਮਾਨ, (ਸੀਨਅਰ ਤਕਨੀਕੀ ਸਹਾਇਕ)
3. ਸ੍ਰੀਮਤੀ ਨਰਿੰਦਰ ਕੌਰ, (ਸੀਨੀਅਰ ਤਕਨੀਕੀ ਸਹਾਇਕ)
4. ਸ੍ਰੀਮਤੀ ਰਨਦੀਪ ਕੌਰ, (ਤਕਨੀਕੀ ਸਹਾਇਕ)
5. ਡਾ. ਅਮਨਦੀਪ ਕੌਰ (ਫੀਲਡ ਇਨਵੈਸਟੀਗੇਟਰ)
6. ਸ੍ਰੀਮਤੀ ਮਨਵਿੰਦਰ ਕੌਰ (ਤਕਨੀਕੀ ਸਹਾਇਕ ਡਾਟਾ ਐਂਟਰੀ ਓਪਰੇਟਰ)

---

Maintenance of Archives and Library

1. Maintenance of Archives and Library
2. Dr Mehar Kaur (Library Assistant)
3. S. Amanpreet Singh (Library Restorer)

ਪੁਰਾਲੇਖ ਅਤੇ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਦੀ ਸਾਂਭਸੰਭਾਲ ਅਮਲਾ

1. ਡਾ. ਮੇਹਰ ਕੌਰ, (ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਸਹਾਇਕ)
2. ਸ. ਅਮਨਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ (ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਰਿਸਟੋਰਰ)

Office Support

1. Mrs. Gurjeet Kaur (Senior Assistant)
2. S. Amritpal Singh (Junior Scale Stenographer)
3. S. Maninder Sidhu (Clerk)
4. Shri Sham Lal (Restorer office work)
5. S. Mohan Singh (Peon)

ਦਫ਼ਤਰੀ ਅਮਲਾ

1. ਸ੍ਰੀਮਤੀ ਗੁਰਜੀਤ ਕੌਰ (ਸੀਨੀਅਰ ਸਹਾਇਕ)
2. ਸ. ਅੰਮ੍ਰਿਤਪਾਲ ਸਿੰਘ (ਜੂਨੀਅਰ ਸਕੇਲ ਸਟੈਨੋਗ੍ਰਾਫ਼ਰ)
3. ਸ. ਮਨਿੰਦਰ ਸਿੱਧੂ (ਕਲਰਕ)
4. ਸ੍ਰੀ. ਸ਼ਾਮ ਲਾਲ (ਰਿਸਟੋਰਰ ਦਫ਼ਤਰੀ ਕੰਮਕਾਜ)
5. ਸ. ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ (ਸੇਵਾਦਾਰ)

Archival materials and photographs related to the following events and movements

• Ghadar Movement
• Jaito Morcha
• Praja Mandal Movement
• States of Patiala and Nabha
• Partition of the Punjab
• Punjabi Suba Movement

---

Special Library Acquisitions

The Library has acquired personal collections of:

• Baba Prem Singh Hoti
• Mehar Singh Rawel
• Dr Barkat Rai Chopra
• In Addition, personal library of Dr Ganda Singh, and Dr Fauja Singh, both former directors of the Department, are housed in Dr Ganda Singh Collection, Punjabi Reference Section, Bhai Kahn Singh Nabha Library of the University.

---

Courses Offered and Faculty

---

---