ਸੰਬੰਧਿਤ ਵਿਭਾਗ ਵਲੋਂ ਇਸ ਵੈੱਬਪੇਜ ਦਾ ਪੰਜਾਬੀ ਰੂਪ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ |
About The Department
The establishment of Guru Gobind Singh Department of Religious Studies at the Punjabi University in 1969 was a unique and significant venture in the history of the higher education in India. It was in the year of the Tenth Master Guru Gobind Singh's birth tercentenary that plans were drawn to institute the Department which received the willing approval of UGC as also of the Punjab Government. The main objectives were: to provide facilities for advanced research, understanding of world religions, systematic and scientific study through academic channels such as inter-religious dialogues, seminars, extension lectures and publications of books etc. The department offers educational courses in the field of Religious Studies.
ਵਿਭਾਗ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ
ਪੰਜਾਬੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿਚ ਸੰਨ 1969 ਵਿਚ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਧਰਮ ਅਧਿਐਨ ਵਿਭਾਗ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ, ਇਤਿਹਾਸ ਵਿਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਉਚੇਰੀ ਸਿਖਿਆ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਇਕ ਵਿਲੱਖਣ ਅਤੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕੰਮ ਸੀ। ਇਹ ਸਾਲ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਪੁਰਬ ਦੀ ਤੀਜੀ ਸ਼ਤਾਬਦੀ ਵਾਲਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਮੌਕੇ ਇਸਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਲਈ ਯੋਜਨਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਯੂ.ਜੀ.ਸੀ. ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਤੋਂ ਇਸ ਦੀ ਪ੍ਰਵਾਨਗੀ ਲੈ ਲਈ ਗਈ। ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਹਨ: ਖੋਜ ਲਈ ਸਹੂਲਤਾਂ ਦੇਣਾ, ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਧਰਮਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਣਾ, ਵਿਦਿਆ ਦੁਆਰਾ ਵਿਗਿਆਨਿਕ ਅਤੇ ਪ੍ਰਣਾਲੀਬੱਧ ਸਿਖਿਆ ਦੇਣਾ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਅੰਤਰ–ਧਰਮ ਸੰਵਾਦ, ਸੈਮੀਨਾਰ, ਹੋਰ ਲੈਕਚਰ, ਪੁਸਤਕਾਂ ਦੀ ਛਪਾਈ ਆਦਿ। ਹੁਣ ਵਿਭਾਗ ਵਿਚ ਧਰਮ ਅਧਿਐਨ ਦੇ ਉਚ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਅਗੇ ਦਸੇ ਵਿਦਿਅਕ ਕੋਰਸ ਕਰਵਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
Thrust Areas
- Systematic and scientific study of the Religion
- Understanding of World Religious Scriptures
- Comparative Study of Religions
- Philosophy of Religion
- Interfaith Dialogue
- Communal Harmony
- Religion and Human Rights
- Religion and Environment
- Religion and Culture
- Role of religion in social life
- Social Welfare Activities
- Social Ethical Values
- Study of Mystics and Mysticism
- Philosophy of Religion
Thrust Areas
- ਧਰਮਾਂ ਬਾਰੇ ਵਿਧੀਵਤ ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਨਕ ਅਧਿਐਨ
- ਵਿਸ਼ਵ ਧਰਮ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਦੀ ਸਮਝ
- ਧਰਮਾਂ ਦਾ ਤੁਲਨਾਤਮਕ ਅਧਿਐਨ ਸਮਝ ਵਧਾਉਣੀ।
- ਅੰਤਰ ਧਰਮ ਸੰਵਾਦ
- ਸੰਪਰਾਦਾਇਕ ਸਦਭਾਵਨਾ
- ਧਰਮ ਅਤੇ ਮਨੁਖੀ ਅਧਿਕਾਰ
- ਧਰਮ ਅਤੇ ਚੁਗਿਰਦਾ ਬੋਧ
- ਸਮਾਜ ਭਲਾਈ ਦੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ
- ਸਮਾਜਿਕ ਅਤੇ ਨੈਤਿਕ ਕੀਮਤਾਂ
Syllabus
Courses Offered
| # |
CourseName |
Duration |
Seats |
Eligibility |
AdmissionProcedure |
| 1. |
M.A. Religious Studies |
2 Years |
25 |
Graduation in any Faculty with 45% Marks. |
On the basis of Merit in Qualifying class |
| 2. |
M.A. Buddhist Studies (Religious Studies) |
2 Years |
25 |
Graduation in any Faculty with 50% Marks. |
On the basis of Merit in Qualifying class |
| 3. |
M.A. Sikh Studies (Religious Studies) |
2 Years |
25 |
Graduation in any Faculty with 45% Marks. |
On the basis of Merit in Qualifying class |
| 4. |
Certificate Course in Pali (Religious Studies) |
1 Year |
15 |
10+2 with 50% marks. |
On the basis of Merit in Qualifying class |
| 5. |
M. Phil. |
1½ Years |
15 |
M.A. Religious Studies/Comparative Religion/Philosophy/ History/ Sociology/ Social Anthropology/ Literature and Languages, Preference will be given to M.A. Religious Studies candidates. |
Entrance Test Conducted by Punjabi University |
ਫੈਕਲਟੀ Faculty
Dr. MOHD. HABIB
(ਮੁਹੰਮਦ. ਹਬੀਬ)
Professor and Head,
+91- 9888578143
Dr. GURMEET SINGH SIDHU
(ਗੁਰਮੀਤ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧੂ)
Professor,
+91- 9814590699
Dr. GURMEL SINGH
(ਗੁਰਮੇਲ ਸਿੰਘ)
Assistant Professor,
+91- 8283824539
Dr. ARVIND RITURAJ
(ਅਰਵਿੰਦ ਰਿਤੁਰਾਜ)
Assistant Professor,
+91- 9818212141
Dr. TEJINDER KAUR DHALIWAL
(ਤੇਜਿੰਦਰ ਕੌਰ ਧਾਲੀਵਾਲ)
Assistant Professor,
+91- 9915450011
Dr. JASWINDER SINGH
(ਜਸਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ)
Assistant Professor,
+91- 8146258800
Publications in English
- The Journal of Religious Studies – Bi-annual journal (Spring and Autumn) since 1969
- Modern Concerns of Guru Nanak’s Philosophy
- Understanding Buddhism: In comparative perspectives
- Journey of Soul
- Beyond Otherness Sikhism: New Mystical Experience And interfaith Dialogue
- Relevance Of The Teachings Of Sain Mian Mir And Other Sufi Saints of Punjab To Contemporary Society (ed.)
- Jainism In Punjab
- Essays on Sri Guru Granth Sahib (ed.)
- The Questions of King Milinda (Ed.) (2 VOLS.)
- Dialogues With The Masses In Ancient India
- The Meaning of Life: Interreligious Understanding and Buddhism (ed.)
- Methodologies and approaches to the Study of Religion
- Encyclopedia of Sikhism
- Translation of Guru Granth Sahib
- Sikhism
- Jainism
- Buddhism
- Islam
Publications in Punjabi
- Sri Guru Granth Sahib: Adhiatam Te Vivhar
- Atam Desh Di Udan
- Gautam To Taski Tak
- Art To Bandgi Tak
- Pathar To Rang Tak
- Saver To Sham Tak
- Jap Nisaan (ed.)
- Milind Prashan (trans.)
- Dharam: Adhunik Ate Uttaradhunik Sidhant
- Nawab Sher Muhammad Khan ate Riyaast Malerkotla
- Guru Nanak Dev Ji ate Musalman: Anter Dharmik Samwad
- Islam: Ik Sankhep Sarvekhan
- Bharat Vich Sufiwad: Chonve Sandharbh
- Sri Guru Granth Sahib: Banter Te Visha (booklet)
- Sukrit: Sidhant Te Vihar
- Prof. Puran Singh Ratnawali (ed.)
- Sikhi Ate Sikhan Da Bhwikh
- Budh Dharam di Rooprekha
- Tashnifat-e-Goya
- Quran Sharif
- Islam: Ik Subhavik Dharam
- Ek Noor: Guru Gobind Singh Life and Philosophy
- Brahmanvaad Ton Hinduvaad, Varns,Jaat, Dharam,Ate Rastervaad
- Sikh Pachan Vich keshan Da Mahatab
- Sikh panth Naven youg De Sanmuk
- Subedar kartar Singh Dhalliwal Di Jiven Katha
- Bharti Smaj de Mul Adhar
- Banjor ho Riha Punjab
Publications in Hindi
- Aatam Desh Ki Udan
- Sri Guru Granth Sahib Adhytam Aur Vivhaar
- Acharya Gyan Sagar: Vyaktitava evam Kartitva (souvenir)
- Meo Qom aur Mewat
Publications in Urdu
- Sikh Mazhab ke Tassawurat : Islami Nukta-e-Nazar (under publication)
- Tasnifaat-e-Goya
- Sikh Mazhab Se Mutaliq Muslim Shakhsiat
- Meo Qom aur Mewat
ਵਿਭਾਗ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨਾਵਾਂ
ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ
- The Journal of Religious Studies – Bi-annual journal (Spring and Autumn)
- Modern Concerns of Guru Nanak’s Philosophy
- Understanding Buddhism: In comparative perspectives
- Journey of Soul
- The Sikhs: The Spiritual and Ethical Concerns (under-preparation)
- Beyond Otherness Sikhism: New Mystical Experience And interfaith Dialogue
- Relevance of The Teachings Of Sain Mian Mir And Other Sufi Saints of Punjab To Contemporary Society
- Jainism in Punjab
- Essays on Sri Guru Granth Sahib (ed.)
- The Questions of King Milinda (Ed.) (2 VOLS.)
- Dialogues with The Masses In Ancient India
- The Meaning of Life: Interreligious Understanding and Buddhism
ਪੰਜਾਬੀ
- ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ : ਅਧਿਆਤਮ ਤੇ ਵਿਵਹਾਰ
- ਆਤਮ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਉਡਾਣ
- ਗੌਤਮ ਤੋ ਤਾਸ਼ਕੀ ਤੱਕ
- ਆਰਟ ਤੋਂ ਬੰਦਗੀ ਤੱਕ
- ਪੱਥਰ ਤੋਂ ਰੰਗ ਤੱਕ
- ਸਵੇਰ ਤੋਂ ਸ਼ਾਮ ਤੱਕ
- ਜਪੁ ਨੀਸਾਣ
- ਮਿੰਲਦ ਪ੍ਰਸ਼ਨ (ਸੰਪਾ.)
- ਧਰਮ : ਆਧੁਨਿਕ ਅਤੇ ਉਤਰ ਆਧੁਨਿਕ
- ਨਵਾਬ ਸ਼ੇਰ ਮੁਹੰਮਦ ਖਾਨ ਅਤੇ ਰਿਆਸਤ ਮਲੇਰਕੋਟਲਾ
- ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਅਤੇ ਮੁਸਲਮਾਨ : ਅੰਤਰ ਧਰਮ ਸੰਵਾਦ
- ਇਸਲਾਮ: ਇਕ ਸੰਖੇਪ ਸਰਵੇਖਣ
- ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਸੂਫ਼ੀਵਾਦ : ਚੋਣਵੇਂ ਸੰਦਰਭ
- ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ : ਬਣਤਰ ਤੇ ਵਿਸ਼ਾ
- ਸੁਕ੍ਰਿਤ: ਸਿਧਾਂਤ ਤੇ ਵਿਹਾਰ
- ਪ੍ਰੋ. ਪੂਰਨ ਸਿੰਘ ਰਤਨਾਵਲੀ (ਸੰਪਾ.)- ਦੋ ਭਾਗ
- ਸਿੱਖੀ ਅਤੇ ਸਿਖਾਂ ਦਾ ਭਵਿਖ
- ਬੁੱਧ ਧਰਮ ਦੀ ਰੂਪ ਰੇਖਾ
- ਇਸਾਈ ਮਤ
- ਸ਼ਬਦਾਰਥ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ: ਇਤਿਹਾਸ ਅਤੇ ਮੁਲਾਂਕਣ
- ਏਕ ਨੂਰ: ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਦਰਸ਼ਨ
- ਬ੍ਰਾਹਮਣਵਾਦ ਤੋਂ ਹਿੰਦੂਵਾਦ, ਵਰਨ, ਜਾਤ, ਧਰਮ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦ
- ਸਿੱਖ ਪਹਿਚਾਣ ਵਿਚ ਕੇਸਾਂ ਦਾ ਮਹੱਤਵ
- ਸਿੱਖ ਪੰਥ ਨਵੇਂ ਯੁੱਗ ਦੇ ਸਨਮੁੱਖ
- ਸੂਬੇਦਾਰ ਕਰਤਾਰ ਸਿੰਘ ਧਾਲੀਵਾਲ ਦੀ ਜੀਵਨ ਕਥਾ
- ਭਾਰਤੀ ਸਮਾਜ ਦੇ ਮੂਲ ਅਧਾਰ
- ਬੰਜਰ ਹੋ ਰਿਹਾ ਪੰਜਾਬ
ਉਰਦੂ
- ਸਿਖ ਮਜਹਬ ਕੇ ਤਸੂਵਰਾਤ : ਇਸਲਾਮੀ ਨੁਕਤੇ-ਏ-ਨਜ਼ਰ
- ਤਸਨੀਫਾਤ-ਏ-ਗੋਆ
- ਸਿਖ ਮਜਹਬ ਸੇ ਮੁਤਾਲਿਕ ਮੁਸਲਿਮ ਸ਼ਖ਼ਸੀ਼ਅਤ
Significant Achievements
Seminars, Symposia and Conferences memorial lectures, Interfaith dialogue, Peace meets talks with special experts, group discussions, lectures series by the experts are regular features of the Department.
ਵਿਸ਼ੇਸ ਕਾਰਜ
ਵਿਭਾਗ ਵਿੱਚ ਪੋਸਟ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਕੋਰਸਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਐਮ.ਫਿ਼ਲ, ਪੀਐਚ.ਡੀ. ਸੈਮੀਨਾਰ ਗੋਸਟੀਆਂ, ਯਾਦਗਾਰੀ ਭਾਸ਼ਣ ਲੜੀਆਂ ਅਤੇ ਕਾਨਫਰੰਸਾਂ ਲਗਾਤਾਰ ਜਾਰੀ
Infrastructural Facilities
The Department is enriched with a well equipped library covering the essence of philosophies of the religions of the world. To enhance the modern outlook of the department, computers are installed within the premises attached with Internet. Research cabins and other research related facilities are available for the scholars and researchers. A.C. hall of the Department is used for departmental activities such as Seminars, Religious Discourses, Prayers, Discussions, Workshops, etc.
ਪ੍ਰਬੰਧਕੀ ਸਹੂਲਤਾਂ
ਵਿਭਾਗ ਕੋਲ ਵਿਸ਼ਵ ਧਰਮਾਂ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਇਕ ਯੋਗ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਹੈ। ਆਧੁਨਿਕ ਲੋੜਾਂ ਦੇ ਮਦੇ ਨਜ਼ਰ ਹਰੇਕ ਖੋਜ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਅਤੇ ਵਿਭਾਗੀ ਫੈਕਲਟੀ ਮੈਂਬਰ, ਕੰਪਿਊਟਰ ਅਤੇ ਇੰਟਰਨੈਟ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਖੋਜਾਰਥੀਆਂ ਅਤੇ ਸਕਾਲਰਾਂ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਲਈ ਖੋਜ ਕੈਬਿਨ ਬਣੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਵਿਭਾਗੀ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸੈਮੀਨਾਰ, ਧਾਰਮਿਕ ਵਿਚਾਰ-ਚਰਚਾਵਾਂ, ਪ੍ਰਰਾਥਨਾਵਾਂ, ਕਾਰਜ਼ਸ਼ਾਲਾਵਾਂ ਆਦਿ ਲਈ ਵਾਤਾਨੂਕੂਲ ਹਾਲ ਹੈ।
Dr. MOHD. HABIB
0175-3046468
religiousstudiespup@gmail.com
9888578143
Information authenticated by
Dr. MOHD. HABIB
Webpage managed by
University Computer Centre
Departmental website liaison officer
--
Last Updated on:
01-07-2019